Abstrakt
Problematyka prawna zawodowej tajemnicy aptekarskiej obejmuje spory kompleks szczegółowych zagadnień prawnych, które nie były jak dotąd przedmiotem szerszej analizy. W literaturze temat ten był dotychczas poruszany jedynie sporadycznie. W zasadzie nie istnieją również rozstrzygnięcia organów sądowych odnoszących się do tej kwestii. Jak się wydaje, aktualnie brak jest dostatecznej świadomości społecznej w zakresie istnienia obowiązku zachowania w tajemnicy informacji uzyskanych w związku z wykonywaniem czynności w aptece.
Precyzyjne ustalenie zasięgu zawodowej tajemnicy aptekarskiej może prima facie powodować trudności interpretacyjne. Przyczyną takiego stanu rzeczy może być rozproszona regulacja prawna odnosząca się do obowiązku zachowania dyskrecji aptekarskiej. Analiza obowiązujących przepisów prawnych oraz regulacji pozaprawnych (w szczególności KEA) pozwala na zajęcie stanowiska, zgodnie z którym tajemnica aptekarska ma charakter uniwersalny, gdyż dotyczy każdej sfery działalności apteki.
Obowiązek zachowania dyskrecji w odniesieniu do danych osobowych i medycznych pacjentów stanowi fundamentalną powinność nie tylko przedsiębiorcy prowadzącego aptekę oraz osób czynnych w lokalu apteki (farmaceutów, techników farmaceutycznych, osób odbywających praktykę zawodową w aptece), ale także wszystkich osób, które w związku z wykonywaniem czynności w aptece mają dostęp do informacji związanych z pacjentem. Szeroko należy ujmować także zakres informacji konfidencjonalnych. Obejmuje on wszelkie podstawowe wiadomości o osobie pacjenta, jego stanie zdrowia, zażywanych produktach leczniczych, a także tzw. wiadomości okazjonalne, uzyskane w trakcie świadczenia usług farmaceutycznych. Pod względem temporalnym powinność zachowania dyskrecji aptekarskiej należy uznać za nieograniczoną w czasie. W zakresie przypadków umożliwiających zwolnienie podmiotów zobowiązanych od obowiązku zachowania tajemnicy, z uwagi na brak szczegółowej regulacji prawnej dotyczącej dyskrecji aptekarskiej, należy sięgnąć do unormowań dotyczących tajemnicy medycznej.
De lege ferenda warto opowiedzieć się za kompleksową i całościową regulacją tajemnicy aptekarskiej w jednym akcie prawnym. Rozwiązanie takie zapewni spójność systemu prawnego oraz pozwoli na realizację założenia rozszerzania uprawnień zawodowych farmaceutów.
Bibliografia
M. Bączyk, Komentarz do art. 104 prawa bankowego, [w] M. Bączyk, E. Fojcik-Mastalska i in. (red.), Prawo bankowe. Komentarz, Warszawa 2005
M. Bączyk, Tajemnica zawodowa. Komentarz do art. 147-153 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, [w] M. Wierzbowski i in. (red.), Prawo rynku kapitałowego. Komentarz, Warszawa 2018
M. Burdzik, Lekarz w procesie karnym jako gwarant tajemnicy lekarskiej, Warszawa 2021
E. Chmielewska, Apteki internetowe, [w] M. Krekora, J. Adamczyk (red.), Prawo farmaceutyczne, Warszawa 2016
A. Dyszlewska-Tarnawska, Komentarz do art. 40 ZawLekU, [w] L. Ogiegło (red.), Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Komentarz, Warszawa 2015
M. Filar, Lekarskie prawo karne, Kraków 2000
M. Jackowski (red.), Ochrona danych medycznych. RODO w ochronie zdrowia, Warszawa 2018
M. Jagielska, Komentarz do art. 68 PrFarm, [w] L. Ogiegło (red.), Prawo farmaceutyczne. Komentarz, Warszawa 2015
D. Karkowska, Komentarz do art. 13 PrPacjU, [w] D. Karkowska (red.), Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Komentarz , Warszawa 2016
D. Karkowska, Zawody medyczne, Warszawa 2012
R. Kubiak, Tajemnica medyczna, Warszawa 2015
M. Malczewska, Komentarz do art. 40 ZawLekU, w: E. Zielińska (red.), Ustawa o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Komentarz, Warszawa 2014
M. Nesterowicz, Prawo medyczne, wyd. 12 popr. i uzup., Toruń 2019
M. Nesterowicz, Prawo medyczne. Komentarze i glosy do orzeczeń sądowych, Warszawa 2014
M. Podleś, Apteki internetowe w Polsce – status prawny i funkcjonowanie na tle prawnoporównwczym, Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej e-Biuletyn 1/2007, http://www.bibliotekacyfrowa.pl;
G. Rejman, Tajemnica lekarska, Studia Iuridica 1996, tom 31
M. Safjan, Prawo i medycyna. Ochrona praw jednostki a dylematy współczesnej medycyny, Warszawa 1998
M. Safjan, Problemy prawne tajemnicy lekarskiej, Kortowski Przegląd Prawniczy 1/1995
T. J. Siemiński, Tajemnica aptekarska, Biuletyn Informacyjny Kierownika Apteki [online] 2018, nr 70; https://www.kierownik-apteki.pl/
M. Sośniak, Funkcje i skuteczność zgody osoby uprawnionej w zakresie ochrony dóbr osobistych, [w] B. Kordasiewicz, E. Łętowska (red.), Prace z prawa cywilnego. Wydane dla uczczenia pracy naukowej Profesora Józefa Stanisława Piątowskiego, Wrocław 1985
A. Sporczyk-Popielarczyk, Status prawny przedsiębiorcy prowadzącego apteki w prawie polskim, Toruń 2021
M. Świderska, Zgoda osoby bliskiej na ujawnienie tajemnicy lekarskiej po śmierci pacjenta (po nowelizacji), PPM 1/2019
K. Świtała, Katalog tajemnic związanych z wykonywaniem zawodów medycznych, Monitor Prawniczy 13/2014,
K. Świtała, Pacjent jako beneficjent ograniczeń jawności elektronicznej dokumentacji medycznej, Warszawa 2018
K. Świtała, Tajemnice zawodów medycznych – podstawowa charakterystyka, Monitor Prawniczy 11/2014
K. Świtała, Wyjątki od obowiązku zachowania tajemnic zawodów medycznych, Monitor Prawniczy 12/2014
Ł. Waligórski, Kolejna sieć aptek uruchamia aplikację mobilną. Czy wzbudzi kontrowersje?, Magister Farmacji 17 marca 2021, https://mgr.farm/
Z. Więckowski, Sprzedaż leków na odległość – regulacje krajowe, Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny 8/2016
T. M. Zielonka, Tajemnica lekarska – święta powinność czy przestarzały wymóg?, PiM 4/1999
A. Zimmermann, Pacjent czy klient?, Magister Farmacji 4 czerwca 2018, https://mgr.farm/
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2021 Anna Sporczyk-Popielarczyk