Abstrakt
Fali popularności medycznego wykorzystania marihuany towarzyszy dynamicznie rozwijający się rynek produktów łudząco podobnych do tej odurzającej substancji. Produkty te zawierają śladowe ilości kannabinolu (THC), a w ich składzie dominuje inny występujący naturalnie w konopiach związek – kannabidiol (CBD), któremu przypisywany jest dobroczynny wpływ na organizm człowieka. W tekście analizuję status prawny produktów CBD wskazując, że ich producenci działają w swoistej “szarej strefie”, omijając regulacje chroniące konsumentów i zdrowie publiczne. Jest to zjawisko tym bardziej niepokojące, że jako skuteczne lekarstwo na wiele poważnych chorób przedstawiają oni produkty, których sposób przyjmowania, jak i obecne w nich zanieczyszczenia, stwarzają realne zagrożenie dla zdrowia przyjmujących je osób. Jednocześnie lecznicza skuteczność tych produktów jest znikoma, a wiele z nich należałoby traktować podobnie do produktów tytoniowych. Konkluzję pracy stanowi twierdzenie, że sprzedaż oraz marketing produktów CBD wymaga kompleksowej regulacji, najlepiej w ramach jednej ustawy całościowo ujmującej wszystkie produkty zawierające kannabinoidy.
Bibliografia
American Lung Association, Marijuana and Lung Health, 27 maja 2020 r., https://www.lung.org/quit-smoking/smoking-facts/health-effects/marijuana-and-lung-health [dostęp: 3.09.2020].
American Society of Addiction Medicine, Public Policy Statement on Cannabis, https://www.asam.org/docs/default-source/public-policy-statements/2020-public-policy-statement-on-cannabis.pdf?sfvrsn=aa3c58c2_2.
D. Arcella, C. Cascio, K. Mackay, Acute human exposure assessment to tetrahydrocannabinol (Δ9-THC), „EFSA Journal”, 2020, t. 18, nr 1, el. 5953, DOI: 10.2903/j.efsa.2020.5953, https://www.efsa.europa.eu/en/efsajournal/pub/5953.
R.A. Barry, H. Hiilamo, S.A. Glantz, Waiting for the Opportune Moment: The Tobacco Industry and Marijuana Legalization, „The Milbank Quarterly”, 2014, t. 92, nr 2, s. 207–242.
M. Booth, Cannabis. A history, Picador, New York, NY, 2005.
M. Brenan, 14% of Americans say they use CBD products, Gallup, 7 sierpnia 2019 r., https://news.gallup.com/poll/263147/americans-say-cbd-products.aspx.
J.D. Brown, A.G. Winterstein, Potential Adverse Drug Events and Drug-Drug Interactions with Medical and Consumer Cannabidiol (CBD) Use, „Journal of Clinical Medicine”, 2019, t. 8 nr 7, el. 989. DOI: https://doi.org/10.3390/jcm8070989, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31288397.
P. Cappelletto, M. Brizzi, F. Mongardini, B. Barberi, M. Sannibale, G. Nenci, M. Poli, G. Corsi, G. Grassi, P. Pasini, Italy-grown hemp: yield, composition and cannabinoid content, „Industrial Crops & Products”, 2001, t. 13, nr 2, s. 101–113, DOI: 10.1016/S0926-6690(00)00057-1, https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0926669000000571.
Centers of Disease Control and Prevention, Outbreak of Lung Injury Associated with the Use of E-Cigarette, or Vaping Products, https://www.cdc.gov/tobacco/basic_information/e-cigarettes/severe-lung-disease.html.
E. Chesney, Ph. McGuire, T. Freeman, J. Strang, A. Englund, Lack of evidence for the effectiveness or safety of over-the-counter cannabidiol products, „Therapeutic Advances in Psychopharmacology”, 2020, nr 10, s. 1–13, DOI: 10.1177/2045125320954992, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32973998.
B. Davis, M. Williams, P. Talbot, iQOS: evidence of pyrolysis and release of a toxicant from plastic, „Tobacco Control”, 2019, t. 28, s. 34–41, DOI: dx.doi.org/10.1136/tobaccocontrol-2017-054104, https://tobaccocontrol.bmj.com/content/28/1/34.
R.G. Dos Santos, F.S. Guimarães, J.A.S. Crippa, J.E.C. Hallak, G.N. Rossi, J.M. Rocha, A.W. Zuardi, Serious adverse effects of cannabidiol (CBD): a review of randomized controlled trials, „Expert Opinion on Drug Metabolism & Toxicology”, 2020, t. 16, nr 6, s. 517–526, DOI: 10.1080/17425255.2020.1754793, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32271618.
A. Escohotado, A brief history of drugs: From the Stone Age to the Stoned Age, Park Street Press, Vermont 1999.
European Food Safety Authority, EFSA Compendium of botanicals that have been reported to contain toxic, addictive, psychotropic or other substances of concern, „EFSA Journal”, 2009, t. 7, nr 9, el. 281, DOI: 10.2903/j.efsa.2009.281, https://efsa.onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.2903/j.efsa.2009.281.
European Industrial Hemp Association, Position Paper of the European Industrial Hemp Association on: Reasonable regulation of cannabidiol (CBD) in food, cosmetics, as herbal natural medicine and as medicinal product, Brussels 2018.
European Medicines Agency, The European regulatory system for medicines: a consistent approach to medicines regulation across the European Union, London 2016, http://www.ema.europa.eu/docs/en_GB/document_library/Leaflet/2014/08/WC500171674.pdf.
European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction, Cannabidiol (CBD) is not considered a ‘narcotic drug’ under European law, 16 grudnia 2020 r., https://www.emcdda.europa.eu/news/2020/cannabidiol-cbd-is-not-considered-a-narcotic-drug-under-european-law_en.
European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction, Europejski Raport Narkotykowy. Najważniejsze kwestie, Urząd Publikacji Unii Europejskiej, Luksemburg 2020, DOI: 10.2810/278632, https://www.emcdda.europa.eu/system/files/publications/13238/TD0420439PLN.pdf.
European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction, Low-THC Cannabis Products in Europe, grudzień 2020 r., DOI: 10.2810/69625, https://www.emcdda.europa.eu/publications/ad-hoc-publication/low-thc-cannabis-products-europe_en.
European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction, Medical use of cannabis and cannabinoids: questions and answers for policymaking, Publications Office of the European Union, Luxembourg 2018.
K.E. Farsalinos, N. Yannovits, T. Sarri, V. Voudris, K. Poulas, S.J. Leischow, Carbonyl emissions from a novel heated tobacco product (IQOS): comparison with an e-cigarette and a tobacco cigarette, „Addiction”, 2018, t. 113, nr 11, s. 2099–2106, DOI: 10.1111/add.14365, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29920842.
B. Gibbs, A. Yates, J. Liebling, CBD in the UK. Towards a responsible, innovative and high-quality cannabidiol industry, Centre for Medicinal Cannabis, czerwiec 2019 r., https://hempindustrydaily.com/wp-content/uploads/2020/04/Report-_-CBD-in-the-UK-002.pdf.
D. Gieringer, J.St. Laurent, S. Goodrich, Cannabis Vaporizer Combines Efficient Delivery of THC with Effective Suppression of Pyrolytic Compounds, „Journal of Cannabis Therapeutics”, 2004, t. 4, nr 1, DOI: 10.1300/J175v04n01_02, https://cetadobserva.ufba.br/sites/cetadobserva.ufba.br/files/546.pdf.
Główny Inspektor Sanitarny, Informacja Głównego Inspektora Sanitarnego w sprawie substancji kannabidiol (CBD), 23 listopada 2018 r., https://gis.gov.pl/wp-content/uploads/2018/12/Infornacja-w-sprawie-CBD.pdf.
A. Hajdamowicz, Kombinat Konopny przebił Wisłę Kraków. Rekord crowdfundingu w Polsce, Bankier.pl, 16 listopada 2020 r., https://www.bankier.pl/wiadomosc/Kombinat-Konopny-przebil-Wisle-Krakow-Rekord-crowdfundingu-w-Polsce-8002553.html.
W. Hall, A summary of reviews of evidence on the efficacy and safety of medical use of cannabis and cannabinoids, European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction, grudzień 2018 r., https://www.emcdda.europa.eu/publications/technical-reports/summary-reviews-evidence-efficacy-and-safety-medical-use-cannabis-and-cannabinoids_en.
M. Hashibe, K. Straif, D. Tashkin, H. Morgenstern, S. Greenland, Z.-F. Zhang, Epidemiologic review of marijuana use and cancer risk, „Alcohol”, 2005, t. 35, nr 3, s. 265–275, DOI: 10.1016/j.alcohol.2005.04.008, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16054989.
A. Hazekamp, R. Ruhaak, L. Zuurman, J. van Gerven, R. Verpoorte, Evaluation of a vaporizing device (Volcano) for the pulmonary administration of tetrahydrocannabinol, „Journal of Pharmaceutical Sciences”, czerwiec 2006 r., t. 95, nr 6, s. 1308–1317, DOI: 10.1002/jps.20574, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16637053.
V. Ho, San Francisco to ban tobacco smoking in apartments – but not cannabis, „Guardian”, 3 grudnia 2020 r., https://www.theguardian.com/us-news/2020/dec/03/san-francisco-apartment-smoking-ban-cannabis.
B. Hughes, L. Vandam, J. Mounteney, P. Griffiths, Regulatory approaches to cannabidiol in the European Union: are market developments sowing the seeds of confusion?, „Addiction”, 2021, t. 117, nr 1, s. 3–4, DOI: 10.1111/add.15587, https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1111/add.15587.
R. Jiang, S. Yamaori, Y. Okamoto, I. Yamamoto, K. Watanabe, Cannabidiol is a potent inhibitor of the catalytic activity of cytochrome P450 2C19, „Drug Metabolism and Pharmacokinetics”, 2013, t. 28, nr 4, s. 332–338, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23318708.
R.P. Jensen, W. Luo, J.F. Pankow, R.M. Strongin, D.H. Peyton, Hidden formaldehyde in e-cigarette aerosols, „The New England Journal of Medicine”, 2015, t. 372, s. 392–394, DOI: 10.1056/NEJMc1413069, https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/nejmc1413069.
A.G. Kaplan, Cannabis and Lung Health: Does the Bad Outweigh the Good?, „Pulmonary therapy”, 2021, t. 7, nr 2, s. 395–408, DOI: 10.1007/s41030-021-00171-8, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34697771.
M.T. Kleinman, R.J. Arechavala, D. Herman, J. Shi, I. Hasen, A. Ting, W. Dai, J. Carreno, J. Chavez, L. Zhao, R.A. Kloner, E‐cigarette or Vaping Product Use–Associated Lung Injury Produced in an Animal Model From Electronic Cigarette Vapor Exposure Without Tetrahydrocannabinol or Vitamin E Oil, „Journal of the American Heart Association”, 2020, t. 9, nr 18, e017368, DOI: 10.1161/JAHA.120.017368, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32896206.
M. Klinowski, Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii a konstytucyjna zasada proporcjonalności, „Prokuratura i Prawo”, 2009, nr 2, s. 69–84, https://pk.gov.pl/prokuratura/prokuratura-i-prawo/opublikowane-numery/rok-2009/numer-2-3/numer-2-17.
Komisja Bezpieczeństwa Żywności i Żywienia Rady Sanitarno-Epidemiologicznej przy Głównym Inspektorze Sanitarnym, Opinia Komisji ds. Bezpieczeństwa Żywności i Żywienia z dnia 27.05.2019 r. w sprawie bezpieczeństwa stosowania konopi siewnych w żywności ze względu na obecność THC i CBD, https://www.gov.pl/web/gis/thc, https://gis.gov.pl/wp-content/uploads/2019/07/Opinia-Komisji-B%C5%BB%C5%BB-RSE-Konopie.pdf.
D.C. Lee, B.S. Crosier, J.T. Borodovsky, J.D. Sargent, A.J. Budney, Online survey characterizing vaporizer use among cannabis users, „Drug and Alcohol Dependence”, 2016, t. 159, s. 227–233, DOI: 10.1016/j.drugalcdep.2015.12.020, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26774946.
D. MacPhee, Effects of marijuana on cell nuclei: a review of the literature relating to the genotoxicity of cannabis, [w:] H. Kalant, W. Corrigall, W.D. Hall, R. Smart (red.), The Health Effects of Cannabis, Centre for Addiction and Mental Health, Toronto 1999.
J.W. Merten, B.T. Gordon, J.L. King, C. Pappas, Cannabidiol (CBD): Perspectives from Pinterest, „Substance Use & Misuse”, 2020, t. 55, nr 13, s. 2213–2220, DOI: 10.1080/10826084.2020.1797808, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32715862.
New Frontier Data: Przemysł farmaceutyczny, aka Big Pharma, może stracić 20 miliardów dolarów dzięki rosnącej popularności CBD, VAPOMANIAK, 4 września 2019 r., https://vapomaniak.pl/new-frontier-data-przemysl-farmaceutyczny-aka-big-pharma-moze-stracic-20-miliardow-dolarow-dzieki-rosnacej-popularnosci-cbd.
I. Obradovic, Cannabis legalisation in the United States. Towards a regulated market?, OFDT Memo, 2019, https://en.ofdt.fr/BDD/publications/docs/eisaioz6.pdf.
M. Orłowski, 25 minut z prezesem Kaczyńskim. Czy PiS zalegalizuje medyczną marihuanę?, „Gazeta Wyborcza”, 6 kwietnia 2016 r., https://wyborcza.pl/7,75398,19878058,25-minut-z-prezesem-kaczynskim-czy-pis-zalegalizuje-medyczna.html.
R. Pavlovic, G. Nenna, L. Calvi, S. Panseri, G. Borgonovo, L. Giupponi, G. Cannazza, A. Giorgi, Quality traits of “cannabidiol oils”: cannabinoids content, terpene fingerprint and oxidation stability of European commercially available preparations, „Molecules”, 2018, t. 23, nr 5, el. 1230, DOI: 10.3390/molecules23051230, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29783790.
R. Pavlovic, S. Panseri, L. Giupponi, V. Leoni, C. Citti, C. Cattaneo, M. Cavaletto, A. Giorgi, Phytochemical and ecological analysis of two varieties of hemp (Cannabis sativa L.) grown in a mountain environment of Italian Alps, „Frontiers in Plant Science”, 2019, nr 10, el. 1265, DOI: 10.3389/fpls.2019.01265, https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpls.2019.01265/full.
E.B. Russo, Current Therapeutic Cannabis Controversies and Clinical Trial Design Issues, „Frontiers in Pharmacology”, 2016, t. 7, el. 309, DOI: 10.3389/fphar.2016.00309, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5022003.
E.B. Russo, History of cannabis and its preparations in saga, science, and sobriquet, „Chemistry & Biodiversity”, 2007, t. 4, nr 8, s. 1614–1648, DOI: 10.1002/cbdv.200790144, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17712811.
Sprawozdanie Stenograficzne z 63. posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w dniach 20 i 21 października 2010 r., http://ww2.senat.pl/k7/dok/sten/063/63_spr.pdf.
M.J. Tallon, Cannabissativa L. and Its Extracts: Regulation of Cannabidiol in the European Union and United Kingdom, „Journal of Dietary Supplements”, 2020, t. 17, nr 5, s. 503–516, DOI: 10.1080/19390211.2020.1795044, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32748708.
The Population Assessment of Tobacco and Health (PATH) Study, https://pathstudyinfo.nih.gov.
I. Ujvary, L. Hanus, Human Metabolites of Cannabidiol: A Review on Their Formation, Biological Activity, and Relevance in Therapy, „Cannabis and Cannabinoid Research Volume”, 2016, nr 1.1, s. 90–101, DOI: 10.1089/can.2015.0012, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5576600.
U.S. Food and Drug Administration, FDA Regulation of Cannabis and Cannabis-Derived Products, Including Cannabidiol (CBD): Questions and Answers, https://www.fda.gov/news-events/public-health-focus/fda-regulation-cannabis-and-cannabis-derived-products-including-cannabidiol-cbd.
M. Wheeler, J.W. Merten, B.T. Gordon, H. Hamadi, CBD (Cannabidiol) Product Attitudes, Knowledge, and Use Among Young Adults, „Substance Use & Misuse”, 2020, t. 55, nr 7, s. 1138–1145, DOI: 10.1080/10826084.2020.1729201, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32093530.
P.F. Whiting, R.F. Wolff, S. Deshpande, M. Di Nisio, S. Duffy, A.V. Hernandez, J.C. Keurentjes, S. Lang, K. Misso, S. Ryder, S. Schmidlkofer, M. Westwood, J. Kleijnen, Cannabinoids for Medical Use: A Systematic Review and Meta-analysis, „Journal of the American Medical Association” („JAMA”), 2015, Jun 23–30, t. 313, nr 24, s. 2456–2473, DOI: 10.1001/jama.2015.6358. Erratum in: „JAMA”, 2015, Aug 4, t. 314, nr 5, s. 520. Erratum in: „JAMA”, 2015, Aug 25, t. 314, nr 8, s. 837. Erratum in: „JAMA”, 2015, Dec 1, t. 314, nr 21, s. 2308. Erratum in: „JAMA”, 2016, Apr 12, t. 315, nr 14, s. 1522.
World Health Organization, Cannabis recommendations, 24 stycznia 2019 r., https://www.who.int/publications/m/item/ecdd-41-cannabis-recommendations.
F. Zobel, Cannabis Regulation in Europe: Country Report Switzerland, Transnational Institute, luty 2019 r., https://www.tni.org/files/publication-downloads/cr_swiss_27032019.pdf.
F. Zobel, L. Notari, E. Schneider, O. Rudmann, Cannabidiol (CBD): analyse de situation, „Rapport de recherche”, nr 97, Addiction Suisse, Lausanne 2019, https://www.suchtschweiz.ch/fileadmin/user_upload/DocUpload/Rapport-CBD-final.pdf.
Netografia:
https://www.epidiolex.com/about-epidiolex
https://www.e-zikoapteka.pl/cbdmed-olej-konopny-raw-30-10-ml-data-waznosci-30-04-2022.html
https://no-smoke.org/smokefree-threats/marijuana-smoke
https://youtu.be/I5HzfklLBfQ (kanał Kasia Mecinski)
https://youtu.be/wcgNaPMrhKQ (kanał Gonciarz)
https://youtu.be/YzoJ9CM18gk (kanał Kasia Gandor)
https://youtu.be/4vnEaOOc1wo (kanał emce)
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2022 Mateusz Klinowski