Abstract
The growing number of professions, referring to the "conscience clause" in order to evade legal obligations, has its source in the interpretation of the medical conscience clause proposed by the Constitutional Court. In my paper, I provide arguments for the claim that this interpretation is erroneous as grounded in an incorrect interpretation of the term "conscience" used in sentences about conscious exemptions. Instead, I suggest a reconstruction of the meaning of the term, which is in accordance with both international law and common intuitions regarding the role of conscience and morality in the specific professions or functions. At the same time, the meaning of "conscience" proposed in the paper excludes its use in reference to the private moral views of professionals. Thanks to this, the acceptance of the statement that every profession have the right to objection of conscience does not imply anarchization of the legal system and does not make it dependent on the moral views of persons performing specific professions and functions.
References
Żuradzki (2016, ss. 107-114).
Zbigniew Szawarski, Nie masz prawa, Gazeta Wyborcza, 1 sierpnia 2014, s. 8
Andrzej Zoll, Każdy ma prawo do klauzuli sumienia, Gazeta Wyborcza, 19-20 lipca 2014, ss. 20-21.
Włodzimierz Galewicz, Jak rozumieć medyczną klauzulę sumienia, Diametros № 34, 2012, ss. 136-153.
Thomas May, Rights of Conscience in Health Care, Social Theory & Practice, 27 (1), 2001, ss. 111-128.
Jakub Pawlikowski „Klauzula sumienia – ochrona czy ograniczenie wolności sumienia lekarza? Głos w obronie wolności sumienia lekarzy” Dyskusja: Jakich świadczeń medycznych wolno odmówić ze względów moralnych? 1.10. 2012, s.4 - http://www.ptb.org.pl/pdf/pawlikowski_klauzula_1.pdf
Tomasz Żuradzki Uzasadnienie sprzeciwu sumienia, Diametros 47/2016, ss. 98-128
Robert F. Card, Reasonability and Conscientious Objection in Medicine: A Reply to Marsh and an Elaboration of the Reason-Giving Requirement, “Bioethics” (28/6) 2014, ss. 320-326.
James F. Childress, Appeals to Conscience, “Ethics” (89/4) 1979, ss. 317-8.
Mark R. Wicclair, Negative and Positive Claims of Conscience, Cambridge Quarterly of Healthcare Ethics (2009) 18, ss. 14–22.
Zbigniew Szawarski, Klauzula sumienia a prawa pacjenta, Res Humana nr 5/2014, ss. 12-16: http://www.kulturaswiecka.pl/node/911.
Por. Wojciech Brzozowski, Prawo lekarza do sprzeciwu sumienia (po wyroku Trybunału Konstytucyjnego), Państwo i Prawo, 7/2017, ss. 23-36.
Magdalena Chrzczonowicz, Klauzula sumienia dla aptekarzy? Sejmowa komisja jest za. Ale leków testowanych na zwierzętach nie obejmie, OKO Press 8 LUTEGO 2018 - https://oko.press/klauzula-sumienia-dla-aptekarzy-sejmowa-komisja-lekow-testowanych-zwierzetach-obejmie/
Jak skutecznie należy stosować klauzulę sumienia https://ordoiuris.pl/klauzula-sumienia-dla-farmaceutow ,
Klauzula sumienia także dla farmaceutów https://www.sfkp.pl/art,klauzula-sumienia---wazne-dokumenty.html
Martyna Bunda, Przemoc wpisana w klauzulę sumienia, Polityka, 9 stycznia 2018.
rozmowa z Mariuszem Sieniewiczem, dyrektorem Miejskiego Ośrodka Kultury w Olsztynie, Duży Format, 21 stycznia 2019, ss. 12-14.
Tomasz Gizbert-Studnicki, Adam Dyrda, Andrzej Grabowski, Metodologiczne dychotomie. Krytyka pozytywistycznych teorii prawa, Wolters Kluwer, Warszawa 2016.
Ronald Dworkin, Biorąc prawa poważnie, Wydawnictwo Naukowe PWN 1998
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Copyright (c) 2019 Mateusz Klinowski