Keywords
declaration pro future
patient’s consent
value system
form
How to Cite
Abstract
The concept underlying the institution of pro futuro declarations is the will to extend the possibility to determine one’s own fate beyond the moment of unconsciousness. Subsequent generations of such declarations have been the result of a search for solutions to adequately reflect the individual’s aspirations while at the same time securing their effective "enforcement". Currently, particularly within Anglo-Saxon legal culture, there is a growing interest in the institution of value history as an instrument providing justification for first- and second-generation anticipatory declarations by referring to the patient's hierarchy of values, worldview and beliefs. It is recognised, however, that such declarations make it possible not only to extend the patient's ability to determine his or her own future beyond the moment of unconsciousness, but also to attribute to such a disposition the qualities of an autonomous decision, i.e. one made by a competent person, freely exercised, informed and intentional. However, the possibility of exploiting the full potential of value history declarations is conditioned by the appropriate design of the form (in terms of both content and design) and an adequate information procedure that should precede the drafting of the declaration. Remarkably, the purely theoretical reflection that has been present since the 1980s regarding the desirable features of third-generation pro futuro declaration forms is now increasingly
taking the shape of considerations supported by consultations and research involving the participation of patients. Nevertheless, the fact that the institution of a living will or a power of attorney for health care has not yet been regulated at a statutory level in the domestic legal
framework is a serious obstacle to the use of the possibilities offered by value history declarations within the Polish health care system.
References
Abhyankar P., Fagerlin A., Pignone M., Clarifying values: an updated review, BMC Med Inform Decis Mak 2013, nr 13.
Alichniewicz A., Eutanazja a etyczne podstawy medycyny stanów terminalnych [w:] Narodziny i śmierć. Bioetyka kulturowa wobec stanów granicznych życia ludzkiego, red. M. Gałuszka, K. Szewczyk, Warszawa – Łódź 2002.
Allatt P., Howard M., You J.J., Short Graphic Values History Tool for decision making during serious illness BMJ, Supportive & Palliative Care 2022, nr 12.
Bagińska E., [w:] Odpowiedzialność prywatnoprawna. System Prawa Medycznego. Tom V., red. E. Bagińska, Warszawa 2017.
Bayles M., [w:] Coercion, red. J. W. Chapman, J.R. Pennock, New York 1972.
Beauchamp T.L., Childress J.F., Zasady etyki medycznej, Warszawa 1996.
Beauchamp T.L., Faden R.R., A History and Theory of Informed Consent, New York-Oxford 1986.
Beauchamp T.L., Faden R.R., [w:] Encyclopedia of Bioethics 3rd edition, New York 2004.
Boratyńska M., Wolny wybór, Warszawa 2012.
Boratyńska M., Malczewski J., [w:] Regulacja prawna czynności medycznych, red. M. Boratyńska, P. Konieczniak, E. Zielińska, Tom II. Część 1, Warszawa 2019.
Bosek L., Pielak A., Pełnomocnictwo do wyrażenia zgody na zabieg medyczny. Glosa do uchwały SN z 13.05.2015 r. (III CZP 19/15), Orzecznictwo Sądów Polskich 2018, nr 6.
Buchanan A. E., Brock D.W., Deciding for Others: The Ethics of Surrogate Decision Making. Cambridge, Cambridge 1989.
Citowicz R., Spory wokół „testamentu życia”, PiP 2007, nr 1.
Chańska W., Ewolucja dyrektyw na przyszłość w amerykańskiej praktyce medycznej, PiM 2015, nr 1(58).
Clouser K., Culver Ch. M., Gert B., Bioetyka. Ujęcie systematyczne, Gdańsk 2009.
Doukas D.J., McCullough L.B., The values history: the evaluation of the patient’s values and advance directives, Journal of Family Practice 1991, nr 32.
Emanuel L., Advance directives: do they work?, JACC 1995, nr 25(1).
Emanuel L., Emanuel E., The medical directive; a new comprehen¬sive advance care document, JAMA 1989, nr 261.
Fowler K. J., Marchand L., Building successful coalitions for promoting advance care planning, American Journal of Hospital Palliative Care 2006, nr 23(2).
Gibson J.M., Lambert P., Nathanson P., The values history: an innovation in surrogate medical decision-making, Law Med Health Care 1990, nr 18.
Gligorov N., Mellgard G., Complexity, Not Severity: Reinterpreting the Sliding Scale of Capacity, Camb Q Healthc Ethics 2022, nr 31(4).
Green M.J., Levi B.H., Too Soon to Give Up: Re-examining the Value of Advance Directives, The American Journal of Bioethics 2010, nr 10(4).
Janiszewska B., Pełnomocnictwo do wyrażenia zgody na udzielenie świadczenia zdrowotnego, MP 2015, nr 15.
Janiszewska B., O udzielaniu pełnomocnictwa medycznego – uwagi na tle uchwały III CZP 19/15, MP 2015, nr 19.
Janiszewska B., [w:] Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, red. L. Bosek, Warszawa 2020.
Justin R.G., The value history: A necessary family document, Theor Med Bioeth 1987, nr 8(3).
Karkowska D., Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Komentarz., Warszawa 2016.
Kubiak R., Prawo medyczne, Warszawa 2021.
Kubiak R., Sposób i forma przekazania informacji medycznej, Medycyna Paliatywna 2021, nr 13(4).
Kulesza J., Glosa do postanowienia SN z dnia 27 października 2005 r., III CK 155/05, Palestra 2007, nr 3-4.
Liszewska A., Problem zgody pacjenta jako dylemat aksjologiczny, PiM 1999, nr 1(1).
Loewenstein G., Projection bias in medical decision making, Medical Decision Making 2005, nr 25(1).
Loewenstein G., Schkade D., Wouldn’t it be nice? Predicting future feelings [w:] Well-being: The foundations of hedonic psychology, red. E. Diener, D. Kahneman, N. Schwarz, New York 1999.
Łukow P., Granice Zgody. Autonomia zasad i dobro pacjenta, Warszawa 2005.
Łukow P., [w:] Regulacja prawna czynności medycznych, red. M. Boratyńska, P. Konieczniak, E. Zielińska, Tom II. Część 1, Warszawa 2019.
Mill J.S., Utylitaryzm. O wolności, tłum. M. Ossowska, A. Kurlandzka, Warszawa 1956.
Nozick R., [w:] Philosophy, Science, and Method: Essays in Honor of Ernest Nagel, red. S. Morgenbesser, P. Suppes, M. White, New York 1969.
Pascalev A., Vidalis T., ‘Vague Oviedo’: autonomy, culture and the case of previously competent patients. Bioethics 2010, nr 24 (3).
Todd P., [w:] International Encyclopedia of Ethics, red. H. LaFollette, Hoboken 2013.
Tymiński R., Glosa do postanowienia SN z dnia 27 października 2005 r., III CK 155/05, PS 2008, nr 3.
Netografia
Formularz value history sformułowany w Instytucie Prawa Publicznego Wydziału Prawa na Uniwersytecie Stanu Nowy Meksyk, https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&ved=2ahUKEwi-8KrvrMCAAxXxgv0HHW_2C80QFnoECBQQAQ&url=https%3A%2F%2Ftim-olmsted.squarespace.com%2Fs%2Fvalues-historypdf.pdf&usg=AOvVaw1cGH-Mch_pYW8VJmc3TNoN&opi=89978449 [dostęp: 02.10.2023].
Szeroczyńska M., Orzeczenie: Uchwała Sądu Najwyższego z 13 maja 2015 r. pierwszym krokiem do akceptacji pełnomocnika medycznego w Polsce., 29.12.2015, http://www.prawaczlowieka.uw.edu.pl/index.php?orzeczenie=b124524c4b1ade45d1deecbcdef614fadb3ec205-b0 [dostęp: 02.10.2023]
Walker R., Respect for Rational Authonomy, Kennedy Institute of Ethics Journal, 2009, nr 19. Wytyczne amerykańskiego National Institute of Aging nt. sposobu sporządzania Advance Directives https://www.nia.nih.gov/health/advance-care-planning-advance-directives-health-care [dostęp: 02.10.2023].
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Copyright (c) 2023 Natalia Nieróbca