Abstract
Over the last two decades, there has been a shift in the perception of international bodies, which has contributed to broadening the material scope of the concept of torture and cruel, inhuman or degrading treatment. Accordingly, these bodies are increasingly willing to recognize, that in certain circumstances, denying or impeding a woman's access to abortion when the need to terminate a pregnancy is motivated by the finding of a serious fetal defect in the fetus, may be classified as such. A distinction is, however, made between cases in which the possibility of performing an abortion in the indicated circumstances is provided for in by national legislation and situations in which that legislation does not provide any guarantee in that regard. With respect to the first category, the possibility of recognizing such restrictions as forms of maltreatment that violates human rights, is accepted by both the bodies operating within the framework of the Council of Europe and the UN system, as exemplified by the ECHR judgment in R.R. v. Poland. Obstructing access to abortion is then considered in the context of the state's failure to meet its obligation under national law to provide women with access to a legal medical procedure. On the other hand, the line of jurisprudence with respect to the second category of cases, which began with the opinion of the UN Human Rights Committee in the case of K.L. v Peru and developed, inter alia, in the Amanda Mellet case, is less well-established. In particular, so far, no uniform criteria have been indicated to recognize that in a given case the refusal of abortion was tantamount to a violation of the prohibition of torture and inhuman or degrading treatment. However, the analysis of the arguments of the ECHR and the UN Human Rights Committee in the above-mentioned cases allows the identification of such circumstances, which do not form an otherwise closed list.
References
Amnesty International, Przerwanie ciąży, a prawa człowieka, s. 8 (https://amnesty.org.pl/wp–content/uploads/2016/07/AI_przerywanie–ciąży–a–prawa–czlowieka_web.pdf)
I.J. Biśta, Zakaz tortur, nieludzkiego lub poniżającego traktowania [w:] Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, red. M. Jabłoński, Wrocław 2014.
M. Boratyńska, Wolny wybór. Gwarancje i granica prawa pacjenta do samodecydowania, Warszawa 2012.
W. Burek, Glosa do decyzji Komitetu Praw Człowieka ONZ z dnia 24 października 2005 r. ws. Karen Noelia Llantoy Huaman przeciwko Peru.(K.L. v. Peru) – Skarga nr 1153/2003., „Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego”, 2007, nr. 5.
R. Coomaraswamy, To Bellow Like a Cow: Women, Ethnicity and the Discourse of Rights [w:] Human Rights of Women: National and International Perspectives, red. R.J. Cook, Philadelphia 1994.
M. Debnath, D. Sharma, S. Mishra, Prenatal diagnosis of anencephaly and acrania in pregnant females – Report series of eight cases, “International Journal of Medical Science and Public Health” 2020, nr 5.
J. Dutka, Przemoc wobec kobiet i kobieca agresja w kontekście ról płciowych i mylnego uznania („misrecognition”), „Filozofia Publiczna i Edukacja Demokratyczna” 2014, nr 2.
J. Falski, Problem aborcji w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Na podstawie wyroku z 26 maja 2011 r. w sprawie R.R. v. Polska, „Przegląd Sejmowy”, 2016 nr 6.
A. Gałęska-Śliwka, Prawo do świadomego planowania rodziny – wybrane zagadnienia, „Prokuratura i Prawo” 2021, nr 2.
L. Garlicki, [w:] Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Komentarz do artykułów 1-18., red. L. Garlicki, Tom. I, Warszawa 2010.
M. Górski, Glosa do wyroku ETPC z dnia 26 maja 2011 r. 27617/04, LEX/el. 2011,
B. Gronowska, Jasudowicz, M. Balcerzak, M. Lubiszewski, R. Mizerski, Prawa człowieka i ich ochrona, Toruń 2010.
B. Gronowska, Glosa do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie R.R. przeciwko Polsce z 26 maja 2011 r., "Palestra" nr 9-10/2011.
W. Grudziński, Przestępstwa umyślnego uszkodzenia ciała, Warszawa 1968.
N.R. Kofferman, Personal Autonomy in the Case Law of the European Court of Human Rights, Leiden 2010.
J. Kondratiewa-Bryzik, Prawa kobiet, a prawna ochrona płodu w świetle prawa międzynarodowego (wybrane aspekty), „Krytyka Prawa”, 2010 t. 2 nr 1.
M. Królikowski, Problem interpretacji tzw. przesłanki eugenicznej stanowiącej o dopuszczalności zabiegu przerwania ciąży [w:] Współczesne wyzwania bioetyczne, red. L. Bosek, M. Królikowski, Warszawa 2010.
M. Królikowski, [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz do artykułów 117-221, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2017.
R. Kubiak, Prawo medyczne (wyd. III), Warszawa 2017.
B. Michalski, [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz., red. A. Wąsek, Tom I, Warszawa 2004.
M. Nesterowicz, Glosa do wyroku z dnia 12 czerwca 2008 r. (III CSK 16/08), „Przegląd Sądowy”, 2009, nr. 4.
M. Nesterowicz, Prawo do badań prenatalnych w świetle wyroków Sądu Najwyższego i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie R.R. przeciwko Polsce [w:] Księga Jubileuszowa dedykowana prof. Romanowi Tokarczykowi, Lublin 2012.
B. Nowak, [w:] Prawa i wolności I i II generacji, red. A. Florczak, B. Bolechów, Toruń 2006.
M. Nowak, What Practices Constitute Torture? US and UN Standards, “Human Rights Quarterly”, 2006 nr 4.
M.A. Nowicki, Wokół Konwencji Europejskiej: Komentarz do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Warszawa 2000.
M.A. Nowicki, R.R. przeciwko Polsce - wyrok ETPC z dnia 26 maja 2011 r., skarga nr 27617/04, [w:] Europejski Trybunał Praw Człowieka. Wybór orzeczeń 2012, LEX 2012.
J. Różyńska, [w:] Regulacja prawna czynności medycznych, red. M. Boratyńska, P. Konieczniak, E. Zielińska, Tom II. Część 2, Warszawa 2019.
S. Sykuna, Polityczny, prawny i etyczny wymiar normatywnego zakazu stosowania tortur [w:] Wymiar prawa. Teoria. Filozofia. Aksjologia, red. M. Hermann, M. Krotoszyński, Warszawa 2019.
R. Wieruszewski, [w:] Międzynarodowy pakt praw obywatelskich (osobistych) i politycznych. Komentarz., red. W. Sobczak, Warszawa 2012.
A. Wnukiewicz-Kozłowska, Autonomia jednostki w międzynarodowym prawie biomedycznym, Wrocław 2019.
E. Zielińska, Przerywanie ciąży. Warunki legalności w Polsce i na świecie., Warszawa 1990.
F. Zoll, [w:] Kodek karny. Część szczególna., red. A. Zoll, Tom II, Warszawa 2017.
A. Zureick, (En)Gendering Suffering: Denial of Abortion as a Form of Cruel, Inhuman or Degrading Treatment, „Fordham International Law Journal” 2015, nr 1.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Copyright (c) 2022 Natalia Nieróbca