Keywords
CANH withdrawal
Persistent Vegetative State
best interests
How to Cite
Abstract
The article describes and comments upon a recent decision of the British Court of Protection which authorised the cessation of futile life-sustaining therapy including clinically assisted nutrition and hydration (CANH) from RS, a middle-aged Polish patient who fell into the permanent vegetative state (PVS) caused by severe brain damage. The authors scrutinize the legal proceedings and discuss the “best interests” criterion applied by Mr. Judge Cohen (the famous Bland case as well as the Mental Capacity Act of 2005 are evoked in this context). Several terminological and ethical issues are also explained, including the concepts of “passive euthanasia”, “futile therapy”, “over-zealous treatment”, and CANH withdrawal. The authors reflect upon the role of family in decision-making concerning the withdrawal of futile treatment from PVS patients, recalling the notorious cases of Terri Schiavo, Vincent Lambert, and Eluana Englaro. Furthermore, in view of the public outrage caused by the RS case in Poland, the authors comment upon the alleged cultural differences in legal regulations and social attitudes towards the approach to the end of life treatment in Poland and United Kingdom, speculating on the possible way of handling RS’s case in his homeland.
References
A. Alichniewicz, Eutanazja, a etyczne podstawy medycyny stanów terminalnych [w:] Narodziny i śmierć. Bioetyka kulturowa wobec stanów granicznych życia ludzkiego, red. M. Gałuszka i K. Szewczyk, Warszawa-Łódź 2002.
A. Alichniewicz, O działaniu i zaniechaniu [w:] Księga pamiątkowa ku czci Profesora Zdzisława Kuksewicza, red. E. Jung-Palczewska, Łódź 2000.
A. Bartoszek, Człowiek w obliczu cierpienia i umierania. Moralne aspekty opieki paliatywnej, Katowice 2000.
T.L. Beauchamp, J.F. Childress, Zasady etyki medycznej, wyd. IV, tłum. W. Jacórzyński, Warszawa 1996.
M. Boratyńska, P. Konieczniak, Przerwanie odżywiania w stanie wegetatywnym [w:] Prawo wobec medycyny i biotechnologii, red. M. Safjan, Warszawa 2011.
M. Boratyńska, P. Konieczniak, Standardy wykonywania zawodu lekarza [w:] System Prawa Medycznego, red. nacz. E. Zielińska, t. II cz. 1, Wolters Kluwer Warszawa 2019.
M. Boratyńska, J. Malczewski, Medycyna końca życia [w:] System Prawa Medycznego, red. nacz. E. Zielińska, t. II cz. 2, Wolters Kluwer Warszawa 2019.
M. Boratyńska, Wolny wybór. Gwarancje i granice prawa pacjenta do samodecydowania, Warszawa 2012.
J. Boyle, Toward Understanding the Principle of Double Effect, Ethics (1980) 90 (4).
T. Brzeziński, Etyka lekarska, Warszawa 2002.
D. Callahan, Zabicie a przyzwolenie na śmierć, tłum. J. Malczewski [w:] Wokół śmierci i umierania, red. W. Galewicz, Kraków 2009.
W. Chańska, Nieszczęsny dar życia. Filozofia i etyka jakości życia w medycynie współczesnej, Wrocław 2009.
W. Chańska, Rezygnacja z leczenia podtrzymującego życie [w:] Bioetyka, red. J. Różyńska, W. Chańska, Warszawa 2013.
T. Dukiet-Nagórska, Esej o prawie do decydowania o niektórych przejawach życia osobistego [w] Księga Jubileuszowa Profesora Tomasza Kaczmarka, red. J. Giezek, D. Gruszecka, T. Kalisz, „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego“ wyd. specjalne, t. 43, Wrocław 2017.
T. Dukiet-Nagórska, Uwagi w intencji przybliżenia godnego umierania [w:] Pro dignitate legis et maiestate iustitiae. Księga jubileuszowa z okazji 70. rocznicy urodzin Profesora Witolda Kuleszy, red. A. Liszewska, J. Kulesza, Łódź 2020.
J. Glover, Causing Death and Saving Lives, Harmondsworth 1984.
K. Golser, Stanowisko Urzędu Nauczycielskiego Kościoła na temat pomocy w umieraniu i eutanazji [w] Eutanazja w dyskusji. Euthanasie in der Diskussion, red. P. Morciniec, Opole 2001.
Jan Paweł II, Encyklika o wartości i nienaruszalności życia ludzkiego „Evangelium vitae” [w:] Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, Kraków 1996.
B. Jennett, E Plum, Persistent Vegetative State After Brain Damage. A Syndrome in Search of a Name, The Lancet, kwiecień 1972.
Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań 1994.
Kongregacja Nauki Wiary, Deklaracja o eutanazji „Iura et Bona” (5.V. 1980).
J. Keown, Euthanasia, Ethics and Public Policy. An Argument Against Legalisation, Cambridge 2002.
L.M. Kopelman, Pojęciowe i moralne problemy terapii daremnej i użytecznej [w:] Dylematy bioetyki, red. A. Alichniewicz i A. Szczęsna, Łódź 2001.
A. Kübler, J. Siewiera, G. Durek, K. Kusza, M. Piechota, Z. Szkulmowski, Wytyczne postępowania wobec braku skuteczności podtrzymywania funkcji narządów (terapii daremnej) na oddziałach intensywnej terapii u pacjentów pozbawionych możliwości świadomego składania oświadczeń woli, „Anestezjologia Intensywna Terapia” 4/2014 (t. 46).
R. Larsen, Anestezjologia t. 2, red. nauk. wyd. polskiego A. Kübler, Wrocław 2013.
J. Malczewski, Eutanazja: gdy etyka zderza się z prawem, Warszawa 2012.
Patofizjologia kliniczna. Podręcznik dla studentów medycyny, red. B. Zahorska-Markiewicz, E. Małecka-Tendera, Wrocław 2009.
Realizacja koncepcji terapii daremnej w warunkach polskich oddziałów intensywnej terapii - opis pięciu przypadków, A. Jóźwiak, R. Rutyna, A. Fijałkowska-Nestorowicz, M. Bielacz, W. Zukow, E. Kotlińska-Hasiec, „Journal of Education, Health and Sport” 8/2019.
M. Rutkowska, S. Szczepaniak: Dylematy etyczne początków życia: noworodki skrajnie niedojrzałe, [w:] Bioetyka w zawodzie lekarza, red. W. Chańska i J. Hartman, Warszawa 2010.
K. Szewczyk, Bioetyka t. 1 Medycyna na granicach życia, PWN 2009.
M. Śliwka: Prawa pacjenta w prawie polskim na tle prawnoporównawczym, wyd. II, Toruń 2010.
M. Świderska, Prawo do godnej śmierci w świetle nowej regulacji prawnej we Francji, „Prawo i Medycyna' 3/2006
M. Świerkocka, J. Komendziński, Neurologiczne aspekty zaburzeń przytomności, „Annales Academiae Medicae Gedaniensis” nr 43 (2013).
S.A. Tisherman, R.M. Forsythe, Intensywna terapia w ciężkich urazach, red. nauk. wyd. polskiego W. Machała, Lublin 2015.
D.C. Thomasma, G.C. Graber, Euthanasia: Toward an Ethical Social Policy, New York 1991.
A. Tymińska, „Prawo arcyosobiste”. Oświadczenia pro futuro we Włoszech w kontekście sprawy Eluany Englaro, „Prawo i Medycyna” 3/2017.
T. Weber, Daremna czy uporczywa terapia w medycynie paliatywnej [w:] Etyczne aspekty decyzji medycznych, red. J. Hartman, M. Waligóra, Warszawa 2011.
M. Wichrowski, Prawo do życia, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa 2006.
D. Wilkinson, J. Savulescu, Hard lessons: learning from the Charlie Gard case, “Journal of Medical Ethics” 2018/44(7).
Zaniechanie i wycofanie się z uporczywego leczenia podtrzymującego życie u dzieci. Wytyczne dla lekarzy, red. nauk. T. Dangel, wyd. Polskie Towarzystwo Pediatryczne 2011.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Copyright (c) 2021 Maria Boratyńska, Jacek Malczewski