Abstract
Legal aspects of conversion therapy
The aim of this article is to discuss the issue of conversion therapy provided to adults from the perspective of Polish law and to analyse the postulate to ban the provision of this type of therapy from the constitutional perspective. Conversion therapy refers to various types of activities aimed at changing the sexual orientation of homosexual or bisexual people to a heterosexual orientation. In contemporary psychiatry and psychology, the prevailing view is that such practices are ineffective and even harmful. Nevertheless, in many countries in the world, this type of therapy is carried out. At the same time, with the development of standards against the background of the protection of the rights of LGBT people, it is sometimes proposed to introduce a legal ban on therapy aimed at changing sexual orientation. Such provisions have already been introduced, among others, in Malta, Germany and some US states. However, the solutions adopted in this area differ significantly, e.g. in terms of the scope of the prohibition (in some legislations, the provision of therapy to children is prohibited, in others - also to adults) or the sanctions provided for its violation. So far, Polish law has not introduced any solutions in this regard. The current legal regulations cannot constitute an effective tool to restrict the conduct of conversion therapy - only in extreme cases, involving the use of coercion, deception or invasive forms of influence, could the activities of providers of such practices be qualified as a crime. Civil liability for therapists, although not excluded in certain cases, could also be difficult if the therapy was provided with the consent of the adult concerned and was limited to psychological treatment. At the same time, due to the ineffectiveness of the Act on the Psychological Profession and the Professional Self-Government of Psychologists, there are no effective tools to punish those providing various types of harmful pseudo-therapies. In Poland, however, there are also calls for a ban on conversion therapy. The introduction of such regulations would undoubtedly constitute an interference in the sphere of constitutional freedoms and rights of persons providing therapy and those interested in it, and it would therefore be necessary to comply with the requirements arising from the principle of proportionality. In this regard, it appears that the prohibition of conversion therapy could be considered useful and necessary to achieve important objectives, such as the protection of public health and the freedoms and rights of others. It would also be possible to comply with the proportionality requirement stricto sensu if the concept of conversion therapy were sufficiently clearly defined so as not to hamper the provision of reliable psychological services to persons experiencing difficulties in relation to their sexual orientation and to enable religious organisations to preach the principles of their faith against a moral background in the area of sexuality.
References
American Psychological Association, Resolution on Appropriate Affirmative Responses to Sexual Orientation Distress and Change Efforts, https://www.apa.org/about/policy/sexual-orientation
A. Ambroziak, Biskupi chcą leczyć z homoseksualności. Sięgają po niebezpieczną pseudonaukę, „OKO.press”, artykuł z 28 sierpnia 2020 r., https://oko.press/biskupi-chca-leczyc-z-homoseksualnosci-siegaja-po-niebezpieczna-pseudonauke/
D. Bhugra, K. Eckstrand, P. Levounis, A. Kar, K.R. Javate, WPA Position Statement on Gender Identity and Same-Sex Orientation, Attraction, and Behaviours, https://3ba346de-fde6-473f-b1da-536498661f9c.filesusr.com/ugd/e172f3_2842912d737742fdb5d549d2b7ebfc5c.pdf
L. Bosek, M. Szydło, Komentarz do art. 31 Konstytucji [w:] Konstytucja RP. Komentarz, t. I, red. M. Safjan, L. Bosek, Legalis/el. 2016.
C. Calvert, K. Carnley, B. Link, L. Riedmann, Conversion Therapy and Free Speech: A Doctrinal and Theoretical First Amendment Analysis, „William & Mary Journal of Race, Gender, and Social Justice” 2014, vol. 20, issue 3.
W. Chańska, K. Grunt-Mejer, Właściwe afirmatywne postępowanie wobec osób odczuwających stres z powodu swojej orientacji seksualnej oraz prób jej zmiany Tłumaczenie rezolucji Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego „Resolution on appropriate affirmative responses to sexual orientation distress and change efforts” by the American Psychological Association, „Seksuologia Polska” 2/2018, t. 16
W. Chańska, K. Grunt-Mejer, Komentarz do stanowiska Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego pt. „Właściwe afirmatywne postępowanie wobec osób odczuwających stres z powodu swojej orientacji seksualnej oraz prób jej zmiany”, „Seksuologia Polska” 2/2018, t. 16
R. Clucas, Sexual Orientation Change Efforts, Conservative Christianity and Resistance to Sexual Justice, „Social Sciences” 2017, vol. 6, issue 2.
E.K. De Boer, Sex, Psychology, and the Religious "Gerrymander": Why the APA's Forthcoming Policy Could Hurt Religious Freedom, „Regent University Law Review” 2008/2009, vol. 21, no. 2.
M. Dora, M. Mijas, B. Dobroczyński, Primum non nocere. Kontrowersje wokół terapii konwersyjnych dla osób homoseksualnych, „Psychoterapia” 4/2013
R. Dorosiński, Problematyka terapii reparatywnej na tle projektu ustawy o zakazie praktyk konwersyjnych, https://ordoiuris.pl/wolnosc-sumienia/problematyka-terapii-reparatywnej-na-tle-projektu-ustawy-o-zakazie-praktyk
J. Drescher, A. Schwartz, F. Casoy, Ch. A. McIntosh, B. Hurley, K. Ashley, M. Barber, D. Goldenberg, S.E. Herbert, L.E. Lothwell, M.R. Mattson, S.G. McAfee, J. Pula, V.Rosario, D.A. Tompkins, The Growing Regulation of Conversion Therapy, „Journal of Medical Regulation” 2016, vol. 102, no. 12.
Z. Gądzik, Prawnokarna ocena samobójstw popełnianych z motywów religijnych, „Acta Iuris Stetinensis” 1/2019
M-A. George, Expressive Ends: Understanding Conversion Therapy Bans, „Alabama Law Review” 2017, vol. 68, issue 3.
K. Gierdal, P. Knut, J. Skonieczna, Zakazanie pseudoterapii konwersyjnej obowiązkiem państwa, „Rzeczpospolita”, artykuł z 13 marca 2019 r., https://www.rp.pl/Publicystyka/190319709-Zakazanie-pseudoterapii-konwersyjnej-obowiazkiem-panstwa.html
J.M. Glassgold, L. Beckstead, J. Drescher, B. Greene, R.L. Miller, R.L. Worthington, Report of the American Psychological Association Task Force on Appropriate Therapeutic Responses to Sexual Orientation, 2009, https://www.apa.org/pi/lgbt/resources/therapeutic-response.pdf
T.C. Graham, Conversion Therapy: A Brief Reflection on the History of the Practice and Contemporary Regulatory Efforts, „Creighton Law Review” 2019, vol. 52, no. 4.
D. Greene, The Right to “Cure” a Child’s Homosexuality?: A Constitutional Analysis of State Laws Banning Sexual Orientation Change Efforts on Minors, „Florida Law Review Forum” 2016, vol. 67.
K. Jankowska, E. Barabasz, Opinia dotycząca poselskiego projektu ustawy o zakazie praktyk konwersyjnych, Stanowisko nr 1 Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie z dnia 21 sierpnia 2019 r., https://www.ora-warszawa.com.pl/aktualnosci/wiadomosci/stanowisko-ora-w-warszawie-dotyczaca-poselskiego-projektu-ustawy-o-zakazie-praktyk-konwersyjnych/
T. Karaś, S. Żółtek, Bezprawność w prawie cywilnym i karnym, „Prokuratura i Prawo” 11/2006
B. Kmieciak, Seksualna orientacja polityczna, „Rzeczpospolita”, artykuł z 1 marca 2019 r., https://www.rp.pl/Publicystyka/190309974-Blazej-Kmieciak-Seksualna-orientacja-polityczna.html
P. Księżak, Komentarz do art. 24 Kodeksu cywilnego [w:] Kodek cywilny. Komentarz. Część ogólna, wyd. II, pod red. M. Pyziak-Szafnickiej, LEX/el. 2014;
N.A. Meier, A Proposed Cure: More Expansive Conversion Therapy Legislation and the Limits of Parental Rights, „Southern California Law Review” 2020, vol. 93, no. 2.
L.R. Mendos, Curbing Deception. A world survey on legal regulation of so-called “conversion therapies” (raport organizacji „ILGA World”), Genewa 2020.
Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych – X Rewizja, Tom I, Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia 2012, https://stat.gov.pl/Klasyfikacje/doc/icd10/pdf/ICD10TomI.pdf
I.Y. Nugraha, The compatibility of sexual orientation change efforts with international human rights law, “Netherlands Quarterly of Human Rights” 2017, vol. 35, issue 3, s. 181.
T. Nyczka, Biskupi chcą "leczyć" z homoseksualizmu. Seksuolożka prof. Maria Beisert: Kuriozalne sprzeciwianie się wiedzy, „Wyborcza.pl”, artykuł z 1 września 2020 r., https://poznan.wyborcza.pl/poznan/7,36001,26257493,biskupi-chca-leczyc-z-homoseksualizmu-seksuolozka-prof-maria.html
M. Pazdan, Komentarz do art. 24 Kodeksu cywilnego [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, pod red. K. Pietrzykowskiego, Legalis/el. 2020;
P.P. Reszka, Zakochałem się w chłopaku z grupy. Zamadlałem tę miłość i godzinami leżałem krzyżem. Leczyli mnie z choroby, której nie ma, „Wyborcza.pl” (Duży Format), artykuł z 21 września 2020 r., https://wyborcza.pl/duzyformat/7,127290,26314701,zakochalem-sie-w-chlopaku-z-grupy-zamadlalem-te-milosc-i.html
K. Rogaska, Poszłam na "leczenie" homoseksualizmu. To, co usłyszałam, wprawia w osłupienie, „Onet.pl”, artykuł z 19 czerwca 2020 r., https://kobieta.onet.pl/poszlam-na-leczenie-homoseksualizmu-to-co-uslyszalam-wprawia-w-oslupienie/18brt8l
Ch. Romero, Praying for Torture: Why The United Kingdom Should Ban Conversion Therapy, “The George Washington International Law Review” 2019, vol. 51, no. 1.
D. Scasta, P. Bialer, Position Statement on Issues Related to Homosexuality, stanowisko dostępne pod adresem: https://www.psychiatry.org/File%20Library/About-APA/Organization-Documents-Policies/Policies/Position-2013-Homosexuality.pdf
A. Shidlo, M. Schroeder, Changing Sexual Orientation: A Consumers’ Report, „Professional Psychology: Research and Practice” 2002, Vol. 33, No. 3.
P. Sobolewski, Komentarz do art. 24 Kodeksu cywilnego [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. K. Osajdy, Legalis/el. 2020.
S.D. Sochran, J. Drescher, E. Kismödi, A. Giami, C. García-Moreno, E. Atalla, A. Marais, E. Meloni Vieira, G.M. Reed, Proposed declassification of disease categories related to sexual orientation in the International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems (ICD-11), „Bulletin of the World Health Organization” 2014, vol. 92, issue 9.
Stanowisko Polskiego Towarzystwa Seksuologicznego na temat zdrowia osób o orientacji homoseksualnej, https://pts-seksuologia.pl/sites/strona/59/stanowiskopts-na-temat-zdrowia-osob-o-orientacji-homoseksualnej
M. Szeroczyńska, Odpowiedzialność karna psychoterapeuty w przypadku samobójstwa pacjenta, „Prokuratura i Prawo” 4/2012
M. Szwed, Przymusowe umieszczenie w zakładzie psychiatrycznym w świetle współczesnych standardów ochrony praw człowieka, Warszawa 2020.
L.J. Żukowski, Zawód psychologa w ochronie zdrowia. Reglamentacja prawnoadministracyjna, Legalis/el. 2017.
L.J. Żukowski, Psycholog jako zawód zaufania publicznego – wybrane problemy, „Przegląd Prawa Publicznego” 3/2017
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Copyright (c) 2021 Marcin Szwed