Słowa kluczowe
pandemia Covid-19
ochrona danych medycznych
dokumentacja medyczna
prawo pacjenta do informacji
Rzecznik Praw Pacjenta
Jak cytować
Abstrakt
Pandemia COVID-19 i związane z nią zmiany w funkcjonowaniu służby zdrowia zagrażały przestrzeganiu praw pacjenta w Polsce. Biorąc pod uwagę przeciążenie sytemu opieki medycznej w związku z przypadkami SARS-CoV-2 i wymogami RODO w zakresie ochrony danych osobowym wdrożonymi w 2018 r. celowe wydaje się określenie problemów pacjentów z zakresu ochrony danych medycznych w okresie pandemii Covid-19. W niniejszym opracowaniu omówiono działania Rzecznika Praw Pacjenta dotyczące dokumentacji i tajemnicy lekarskiej w latach pandemii. Na podstawie sprawozdań dotyczących przestrzegania praw pacjenta za lata 2020-2022 określono liczbę zgłoszonych przypadków naruszenia przepisów z zakresu ochrony danych medycznych i dokonano oceny dynamiki zjawiska porównując dane za okres 2019-2022.
Bibliografia
Bibliografia
Andres K., Bielak-Jomaa E., Jagielski M. i in., Ochrona danych osobowych medycznych, C. H. Beck, Warszawa 2019.
Bosek L. (red.), Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Komentarz, C.H. Beck, Warszawa 2020.
Drozdowska U., Śliwka M., Analiza statusu prawnego Rzecznika Praw Pacjenta – zagadnienia wybrane. „Zeszyty Prawnicze” Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu, Warszawa 2015.
Glanowski G., Umowa o świadczenie zdrowotne, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2019.
Jaroszyński T., Rozporządzenie Unii Europejskiej jako składnik systemu prawa obowiązującego w Polsce, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2011.
Karkowska D., Ustawa o prawach pacjenta I Rzeczniku Praw Pacjenta. Komentarz, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2016.
Kowalska M.E., Jakubowski S., Romaszewski A., Pacjent i jego dane – część 1 – prawo do danych o stanie zdrowia w aspekcie wdrażania planowanych rozwiązań dokumentacji medycznej w postaci elektronicznej i RODO, „Zeszyt Naukowy Zarządzania i Bankowości w Krakowie” 2019, nr 53.
Król-Całkowska J., E-dokumentacja medyczna i telemedycyna. Aspekty prawne, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2021.
Pudłowska K., Prawo medyczne w pigułce, C.H. Beck, Warszawa 2020.
Safian M., Prawne problemy tajemnicy lekarskiej, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 1995, z. 1, s. 5–59.
Sobczak J., Tajemnica lekarska, „Medyczna Wokanda” 2016, nr 8.
Śliwka M., Urbaniak M., Prowadzenie dokumentacji medycznej. Aspekty prawne oraz zarządcze, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2018.
Wojsyk K., Zdrowie a rozwiązania informacyjne. [w:] D. Kilańska, H. Grabowska, A. Gaworska-Krzemińska (red.), E-zdrowie, wprowadzenie do informatyki w pielęgniarstwie, PZWL, Warszawa 2018.
Wołoszyn-Cichocka A., Ochrona praw pacjenta. Studium publicznoprawne, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2017.
Jurek T., Świątek B., Dokumentacja medyczna i prawny obowiązek jej prawidłowego pochodzenia, „Family Medicine & Primary Care Review” 2005, nr 2.
Paszkowska M., Rzecznik Praw Pacjenta jako nowa instytucja systemu ochrony zdrowia. „Przegląd Medyczny Uniwersytetu Rzeszowskiego i Narodowego Instytutu Leków w Warszawie” 2010, nr 4.
Romaszewski A., Trąbka W., Wymagania i standardy związane z przetwarzaniem danych medycznych, Zeszyt Naukowy Wyższej Szkoły Zarządzania i Bankowości w Krakowie, 2014.
Zajdel-Całkowska J., Prawo medyczne, PZWL, Warszawa 2019.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Dz. U. 1997 nr 78, poz. 483.
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych), Dz. Urz. UE L z dnia 4 maja 2016 r., nr 119, poz. 1.
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych, Dz. U. 1997, nr 133, poz. 883.
Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, Dz. U. 2009, nr 52, poz. 417.
Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, Dz. U. 2023, poz. 1284, 909.
Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej, Dz. U. 2016, poz. 1638 ze zm.
Ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia, Dz. U. 2020, poz. 702.
Ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych, Dz. U. 2018, poz.1000.
Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa, Dz. U. 2022, poz. 1863 ze zm.
Ustawa z dnia 21 lutego 2019 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych), Dz. U. 2019, poz. 730.
Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, Dz. U. 2020, poz. 374.
Ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie systemu ochrony zdrowia związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, Dz. U. 2020, poz. 568.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego, Dz. U. 2020, poz. 433.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii, Dz. U. 2020, poz. 491.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 12 maja 2022 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego, Dz. U. 2022, poz. 1028.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 czerwca 2023 r. w sprawie odwołania na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego, Dz. U. 2023, poz. 1118.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 maja 2018 r. w sprawie rodzajów elektronicznej dokumentacji medycznej, Dz. U. 2018, poz. 94.
https,//edpb.europa.eu/our-work-tools/our-documents/other-guidance/statement-processing-personal-data-context-covid-19_pl, udostępniono 28 lipca 2023 r.
https,//eur-lex.europa.eu/PL/legal-content/summary/protection-of-personal-data.html, udostępniono 10 października 2023 r.
https,//www.gov.pl/web/rpp/sprawozdania-dotyczace-przestrzegania-praw-pacjenta, udostępniono 28 lipca 2023 r.
Postępowania wyjaśniające prowadzone przez Rzecznika Praw Pacjenta w sprawach indywidualnych w latach 2019Ǿ2021, file,///C,/Users/admin/Downloads/Postepowania_wyjasniajace_2019-2021_e-2.pdf, udostępniono 15 sierpnia 2023 r.
Nowosielska K. Rekordowo dużo skarg, bo niektóre przychodnie zamknęły się przed pacjentami. https,// www.prawo.pl/zdrowie/ograniczenie-praw-pacjenta-w-czasieepidemii-koronawirusa,499601.html, udostępniono 21 sierpnia 2023 r.
https,//cowzdrowiu.pl/aktualnosci/post/60-proc-naruszen-praw-pacjenta-w-szpitalach-raport-rpp, udostępniono 11 listopada 2023 r.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2024 Bożena Skubis