Słowa kluczowe
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest ukazanie pozycji podatnika podatku od osób fizycznych w przypadku otrzymania zadośćuczynienia, odszkodowania, renty, renty tymczasowej oraz odsetek od nich w świetle przepisów prawa polskiego z uwzględnieniem przepisów tzw. Polskiego Ładu, który wszedł w życie w dniu 1 stycznia 2022 r. W niemal wszystkich przypadkach podatnik jest zwolniony z podatku dochodowego od osób fizycznych. Wyjątkiem jest odszkodowanie lub zadośćuczynienie wypłacone w wyniku zawartej ugody pozasądowej z majątku własnego podmiotu leczniczego. Autor przedstawił postulat de lege ferenda, aby zmienić przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych tak, aby ugody pozasądowe były zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych. Artykuł został także rozszerzony o sprawy z zakresu zdarzeń medycznych, przy czym zarówno w przypadku wypłacenia odszkodowania i zadośćuczynienia na podstawie orzeczenia wojewódzkiej komisji do spraw orzekania w sprawach o zdarzenia medyczne jak i kwoty świadczenia kompensacyjnego wypłaconego w ramach Funduszu Kompensacyjnego Szczepień Ochronnych są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych. Odnośnie zwolnienia z odsetek jest to możliwe w przypadku, gdy świadczenie główne jest zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych.
Bibliografia
Akty prawne:
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego.
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.
Ustawa z 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw.
Ustawa z 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.
Ustawa z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.
Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych publicznych.
Ustawa z 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich.
Ustawa z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej.
Ustawa z 28 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 10 lutego 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu oraz warunków ustalania wysokości świadczenia w przypadku zdarzenia medycznego.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 27 czerwca 2013 r. w sprawie szczegółowego zakresu oraz warunków ustalania wysokości świadczenia w przypadku zdarzenia medycznego (Dz. U. 2013 poz. 750).
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej podmiotu wykonującego działalność leczniczą.
Ustawa z 24 czerwca 2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny.
Ustawa z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw.
Ustawa z 17 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz niektórych innych ustaw.
Orzecznictwo:
Wyrok TK sygn. SK 51/06 z dnia 29 listopada 2006 r. Dz. U. 2006 nr 226 poz. 1657.
Wyrok WSA w Warszawie sygn. III SA/Wa 906/14 z dnia 25 listopada 2014 r. LEX nr 1754340.
Postanowienie NSA sygn. II OSK 554/15 z dnia 24 marca 2015 r. LEX nr 1780639.
Wyrok SA w Białymstoku sygn. I ACa 817/15 z dnia 9 marca 2016 r. LEX nr 2016283.
Uchwała SN z dnia 19 maja 2016 r. sygn. III CZP 13/16, OSNC 2017 nr 4 poz. 41.
Uchwała 7 sędziów NSA sygn. II FPS 2/16 z dnia 2 czerwca 2016 r. ONSAiWSA 2016 nr 6 poz. 87.
Wyrok NSA sygn. II FSK 1302/15 z dnia 9 czerwca 2017 r. LEX nr 2305692.
Wyrok NSA sygn. II FSK 279/18 z dnia 10 stycznia 2020 r. LEX nr 3010878.
Wyrok SA w Warszawie sygn. I ACa 395/19 z dnia 4 czerwca 2020 r. LEX nr 3049438.
Wyrok NSA sygn. II FSK 3132/18 z dnia 3 marca 2021 r. LEX nr 3190549.
Wyrok NSA sygn. II FSK 3133/18 z dnia 3 marca 2021 r. LEX nr 3190512.
Publikacje naukowe:
Banaszczyk Z., Instytucje prawa medycznego. System prawa medycznego Tom 1 pod red.
M. Safjana, L. Boska, Warszawa 2018.
Frąckowiak H., Postępowanie przed wojewódzką komisją do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych, Warszawa 2016.
Frąckowiak K., Frąckowiak H., Organizacje i funkcjonowanie Wojewódzkich Komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych – rozważania na tle nowelizacji ustawy o prawach pacjenta i Rzecznika Praw Pacjenta, Palestra nr 9 – 10, Warszawa 2013.
Gmurzyńska E., Morek R., O problemie dotyczącym rozstrzygania spraw o błędy lekarskie i o roli mediacji, Kwartalnik ADR nr 3/2011, Warszawa 2011.
Luty K., Zasady mediacji w oparciu o ustawę o izbach lekarskich, Studia Iuridica Lublinensia nr 3/2018, Lublin 2018.
Mariański A., (Nie)sprawiedliwy polski podatek dochodowy od osób fizycznych, Warszawa 2021.
Pawlak B., Notariusz mediatorem – korzyści i zagrożenia, Kwartalnik ADR nr 2/2012, Warszawa 2012.
Wieczorek E., Odpowiedzialność cywilnoprawna względem pacjenta za błąd w sztuce medycznej [w:] Choroby XXI wieku – wyzwania w pracy fizjoterapeuty pod red. M. Podgórskiej, Gdańsk 2017.
Komentarze prawnicze:
Bosek L., Pielak A., Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Komentarz pod red. L. Boska, Warszawa 2020.
Dębowska – Romanowska T., Nowak T., Konstytucja RP T. 1. Komentarz art. 1 – 86 pod red. M. Safjana, L. Boska, Warszawa 2016.
Dmoch W., Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz wyd. 9, Warszawa 2021.
Flaga – Gieruszyńska K. , Zieliński A., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz wyd. 10, Warszawa 2019.
Haberko J., Ustawa o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Komentarz pod red. L. Boska, Warszawa 2021.
Jagielska M., Walachowska M., Prawo farmaceutyczne T. 4, pod red. J. Haberko, Warszawa 2019.
Krajewski M., Umowa ubezpieczenia art. 805 – 834 K.C. Komentarz, Warszawa 2016.
Kunicki I., Postępowanie przed wojewódzką komisją do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych. Komentarz do art. 67a – 67o ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta pod red. I Kunickiego, Warszawa 2016.
Mularski K., Kodeks cywilny Tom II Komentarz art. 353 – 626 pod red. M. Gutowskiego wyd. 2, Warszawa 2019.
Strugała R., Kodeks cywilny. Komentarz pod. red. E. Gniewek P. Machnikowski wyd. 9, Warszawa 2019.
Ziółkowski G., PIT 2021 Komentarz, Warszawa 2021.
Glosy
Nestorowicz M., Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 9 marca 2016 r., I ACa 817/15, Wiadomości Ubezpieczeniowe nr 3/2018, Warszawa 2018.
Serwach M., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 19 maja 2016 r. (III CZP 13/16) w sprawie postępowania przed Wojewódzką Komisją ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych, Prawo Asekuracyjne nr 1, Warszawa 2017.
Tymiński R., Roszczenie o odsetki w sprawach o błąd medyczny. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 czerwca 2020 r., I ACa 395/19, Orzecznictwo Sądów Polskich nr 5/2021, Warszawa 2021.
Interpretacje podatkowe:
Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 29 września 2016 r. nr 2461-IBPB-1-2.4510.755.2016.2.JP.
Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 4 kwietnia 2017 r. nr 0115-KDIT2-3.4010.3.2017.1.JS.
Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 16 listopada 2018 r.nr 0114-KDIP-3.3.4011.447.2018.2.PP.
Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 17 czerwca 2020 r. nr 0115-KDIT2.4011.316.2020.1.MD.
Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 4 marca 2021 r. nr 0114-KDIP3-2.4011.864.2020.2.AK.
Inne pozycje
Raport końcowy – Diagnoza stanu stosowania mediacji oraz przyczyn zbyt niskiej w stosunku do oczekiwanej popularności mediacji, Warszawa 2015.
Wojtasiak P. , Chory na nowotwór zapłaci podatek od odszkodowania za brak informacji
o chorobie – interpretacja podatkowa, ,,Rzeczpospolita” z dnia 26 marca 2021 r. [data dostępu 28.06.2022 r.]
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2023 Adam Bojarski