O przerwaniu ciąży ze wskazań leczniczych po rozstrzygnięciu Trybunału Konstytucyjnego z 22.X.2020 r. i po śmierci pacjentki w szpitalu w Pszczynie
PDF

Słowa kluczowe

aborcja
przerywanie ciąży
wskazania lecznicze

Jak cytować

O przerwaniu ciąży ze wskazań leczniczych po rozstrzygnięciu Trybunału Konstytucyjnego z 22.X.2020 r. i po śmierci pacjentki w szpitalu w Pszczynie. (2022). Przegląd Prawa Medycznego, 3(3-4). https://doi.org/10.70537/gmvb4k39

Abstrakt

Uregulowanie dostępu do legalnej aborcji w Polsce jest obszarem, który fanatycy starają się stopniowo coraz bardziej zawężać, by docelowo uzyskać całkowity zakaz przerywania ciąży. Wytworzona w ten sposob atmosfera opresji odbija się niekorzystnie między innymi na dostępie kobiet ciężarnych do opieki zdrowotnej. Wśród lekarzy narasta strach przed jakąkolwiek bardziej zdecydowaną interwencją medyczną w ich organizm, ażeby nie uszkodzić rozwijającego się płodu i nie narazić na odpowiedzialność karną. Sprzyja to tworzeniu się przekłamań w odbiorze obowiązującego prawa i rozpowszechnianiu błędów w jego rozumieniu. Spośród różnych możliwych rodzajów odpowiedzialności prawnej lekarze najbardziej obawiają się prawa karnego. Ich świadomość prawna kształtowana jest głównie przez ten pryzmat, a strach zaszczepiany jest już na studiach medycznych. W rezultacie wiedza na temat obowiązującego prawa jest powierzchowna, jednostronna, a przy tym skażona tendencyjnymi "instrukcjami" podejrzanego pochodzenia. Tak powstają mity prawne o rzekomej niedopuszczalności przerwania ciąży dopóki bije serce płodu albo o obowiązku denuncjacji pacjentki, która zgłosiła się z powikłaniami po samodzielnym przerwaniu ciąży. W komentarzach medialnych powielane są zafałszowania w interpretacji przepisów o przerywaniu ciąży, przeplatające się z narzekaniem na nieprecyzyjne prawo, które nie zapewnia lekarzom dostatecznego bezpieczeństwa prawnego w ratowaniu zdrowia i życia pacjentek w ciąży.  W opracowaniu zostały zebrane owe zniekształcone i zafałszowane przekazy, a następnie zestawione z obowiązującym prawem. Dokonane zostało wyjaśnienie mechanizmu błędów, sprostowanie wypaczeń interpretacyjnych oraz wskazanie zgodnego z prawem postępowania. Praca może być przydatna głównie w praktykowaniu medycyny, a jej celem jest wyjaśnienie wątpliwości i pomoc lekarzom w wyzbyciu się fałszywych przekonań i nieuzasadnionego strachu przed udzieleniem kobiecie koniecznej pomocy medycznej, ale z możliwym uszczerbkiem dla płodu. Dla prawnika zaś stanowi ćwiczenie z socjologii prawa w działaniu.

PDF

Bibliografia

M. Boratyńska, O łamaniu przepisów dopuszczających przerywanie ciąży, PiM 2/2008

M. Boratyńska, Wolny wybór. Gwarancje i granice prawa pacjenta do samodecydowania, Warszawa 2012

G. Jakiel, D. Robak-Chołubek, J. Tkaczuk-Włach, Ciąża ektopowa, Przegląd Menopauzalny 1/2006

A.M. Kania, Kontrowersje związane z kryminalizacją przerywania ciąży cz. II, Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego, AUWr No 3439, Wrocław 2012

Kobieta, ciąża, zarodek...., red. O. Sitarz et al., (monografia w przygotowaniu)

V. Konarska-Wrzosek [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2018

R. Kubiak, Prawo medyczne, wyd. III (2017) i wyd. IV, Warszawa 2021

B. Michalski, [w:] Kodeks karny. Część szczegółowa, Komentarz, red. A. Wąsek, t. 1, Warszawa 2004

B. Namysłowska-Gabrysiak, Błąd lekarski czy niepowodzenie w leczeniu?, PiM 3/2005

E. Plebanek, Przestępstwa aborcyjne - praktyczna interpretacja znamion czynności wykonawczej, PiM 2/2011

E. Plebanek, Życie i zdrowie dziecka poczętego jako przedmiot prawnokarnej ochrony (wybrane problemy wykładnicze w perspektywie najnowszych propozycji legislacyjnych), Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 4/2016

R. Plich, Moralny dylemat tyczący terminacji ciąży jajowodowych za pomocą salpingostomii lub metotreksatu. Zestawienie ważniejszych racji i argumentów początkowego etapu współczesnej debaty teologicznej, Teologia i Moralność 2(14)2013

K. Pniewska-Undro1, D. Wydra, A. Abacjew-Chmyłko, Leczenie zachowawcze ciąży ektopowej, Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2017 tom 2, nr 1

Położnictwo i ginekologia t. 1, red. nauk. G. Bręborowicz, PZWL wyd. 2015 i następne

J. Różyńska, Przerywanie ciąży [w:] System Prawa Medycznego t. 1 cz. 2, red. M. Boratyńska, P, Konieczniak, (Wolters Kluwer), Warszawa 2019

M. Rutkowska, Noworodek skrajnie niedojrzały między życiem a śmiercią. Granice medycznej interwencji, Etyka 2014/49

O. Sitarz, Bezprawne przerwanie ciąży [w:] System Prawa Medycznego t. III, red. T. Dukiet-Nagórska, A. Liszewska (Wolters Kluwer) Warszawa 2021

A. Słabuszewska-Jóźwiak, M. Ciebiera, G. Jakiel, Ciąża pozamaciczna – czy nadal jest to stan naglący?, Postępy Nauk Medycznych, t. XXVII, nr 8, 2014

Standardy opieki medycznej nad noworodkiem w Polsce. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego, (red. M.K. Borszewska-Kornacka), Warszawa 2017

Standardy postępowania w przypadkach choroby nowotworowej u kobiety w ciąży (Część IV. Nowotwory układu pokarmowego, rzadkie nowotwory), Ginekologia i Perinatologia Praktyczna 2017 tom 2, nr 3

K. Szutowska, Odpowiedzialność za szkodę z tytułu wrongful conception i wrongful birth w świetle funkcji odpowiedzialności odszkodowawczej w polskim prawie cywilnym - część II, Transformacje Prawa Prywatnego 2/2008

World Health Organization, Born Too Soon: The Global Action Report on Preterm Birth, Genewa 2012, http://www.who.int/pmnch/media/news/2012/201204_borntoosoon-report.pdf

J. Wróbel, W przypadku ciąży ektopowej, umiejscowionej w jajowodzie, czy wolno dokonać prewencyjnej interwencji chirurgicznej, a jeżeli tak, to jakiej?, Teologia Moralna 1/2013

E. Zielińska, Uwagi odnośnie do założeń wniosku do TK, https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/rpo-nie-b%C4%99dzie-wniosku-do-tk-ws-ustawy-antyaborcyjnej (2008)

A. Zoll, [w:] Kodeks karny. Część szczegółowa. Komentarz (red. A. Zoll), Kraków 1999

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Prawa autorskie (c) 2022 Maria Boratyńska