Słowa kluczowe
szkoda
krzywda
związek przyczynowy
odpowiedzialność za produkt niebezpieczny
odszkodowanie
Jak cytować
Abstrakt
Sztuczna inteligencja (artificial intelligence – AI) jest od kilkunastu lat wykorzystywana w medycynie i stopniowo staje się integralną częścią systemu ochrony zdrowia. Stosowane w medycynie urządzenia oparte na algorytmach sztucznej inteligencji usprawniają pracę lekarzy, pozwalają rozwikłać skomplikowane problemy, których samodzielne rozwiązywanie byłoby trudne, pracochłonne bądź nieefektywne. Z dobrodziejstw systemów AI korzystają także pacjenci, uzyskując w szybkim czasie diagnozę, dostęp do leczenia oraz skrócenie czasu rekonwalescencji. Z zastosowaniem sztucznej inteligencji wiąże się jednak ryzyko powstania szkody, które jest tym większe, im znaczniejszy pozostaje stopień samodzielności autonomicznego robota. Konieczne jest zatem ustalenie, jakie podmioty, na jakich podstawach prawnych i według jakich zasad ponoszą odpowiedzialność odszkodowawczą. Określenie tych kwestii ma istotne znaczenie nie tylko dla poszkodowanych, ale dla społeczeństwa w ogólności, ponieważ może wywierać wpływ na akceptację systemów AI i dalszy niezakłócony ich rozwój. Autonomiczność i nieprzewidywalność sztucznej inteligencji powoduje, że zadanie to jest trudne, aczkolwiek nie niemożliwe. Aktualnie obowiązujące przepisy o odpowiedzialności ex delicto, stosowane per analogiam, zwłaszcza zaś regulacje dotyczące odpowiedzialności za produkt niebezpieczny mogą de lege lata stanowić podstawę naprawienia szkód wyrządzonych pacjentom. Nie wydaje się natomiast zasadne uznawanie sztucznej inteligencji za podmiot prawa (robot personhood) i obciążenie jej obowiązkiem odszkodowawczym.
Bibliografia
Banaszczyk Z. [w:] Kodeks cywilny. Tom I, Komentarz do artykułów 1-44911, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2005 (wyd. IV)
Bar G. [w:] Prawo sztucznej inteligencji, red. L. Lai, M. Świerczyński, Warszawa 2020
Biczysko-Pudełko K., Szostek D. Koncepcje dotyczące osobowości prawnej robotów – zagadnienia wybrane, Kwartalnik Naukowy Prawo Mediów Elektronicznych 2019, nr 2
Bieniek G. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna (komentarz do art. 427, teza 13), red. T. Bielska-Sobkowicz, H. Ciepła, M. Sychowicz, R. Trzaskowski, T. Wiśniewski, C. Żuławska, J. Gudowski, G. Bieniek, Warszawa 2018
Bodner J., Augustin F., Wykpiel H., Fish J., Muehlmann G., Wetscher G., Schmid T. The da Vinci Robotic System for General Surgical Applications: A Critical Interim Appraisal, Swiss Medical Weekly 2005, nr 45-46 (vol. 135)
Borysiak W. Brak objaśnionej zgody pacjenta, a odpowiedzialność lekarza za brak ostrożności i przypadek, Studia Iuridica 2008, nr 49
Buch V., Ahmed I., Maruthappu M. Artificial intelligence in medicine. Current trends and future possibilities, British Journal of General Practice 2018, nr 3
Buchanan B.G. A (Very) Brief History of Artificial Intelligence, AI Magazine 2005, nr 4 (vol. 26)
Czochra M., Bar D. Śmierć pacjenta wywołana zastosowaniem sztucznej inteligencji w technologiach medycznych – analiza prawnokarna, Studia Prawnicze. Rozprawy i Materiały 2019, nr 2 (vol. 25)
Devarapalli P. Machine learning to machine owning. Redefining the copyright ownership from the perspective of Australian, US, UK and EU law, European Intellectual Property Review 2018, t. 11
Dubis W. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2017 (wyd. VIII)
Giuffrida I., Lederer F., Vermerys N. A Legal Perspective on the Trials and Tribulations of AI: How Artificial Intelligence, the Internet of Things, Smart Contracts, and Other Technologies Will Affect the Law, Case Western Reserve Law Review 2018, nr 68 (vol. 747)
Gudowski J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna, red. T. Bielska-Sobkowicz, H. Ciepła, M. Sychowicz, R. Trzaskowski, T. Wiśniewski, C. Żuławska, J. Gudowski, G. Bieniek, Warszawa 2018
Helińska L., Paczocha B., Piskorz A. Prawne aspekty ochrony konsumenta oraz odpowiedzialności za szkody w kontekście samochodów autonomicznych, Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny 2020, nr 7 (vol. 9)
Jagielska M. [w:] Prawo sztucznej inteligencji, red. L. Lai, M. Świerczyński, Warszawa 2020
Jagielska M. [w:] System Prawa Prywatnego. Tom 6. Zobowiązania – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2018
Janowska M. Podmiotowość prawna sztucznej inteligencji? [w:] O czym mówią prawnicy, mówiąc o podmiotowości, red. A. Bielska-Brodziak, Katowice 2015
Kim S. Crashed Software: Assessing Product Liability for Software Defects in Automated Vehicles, Duke Law and Technology Law Review 2017-2018, nr 11
Kisielewicz A. Sztuczna inteligencja i logika. Podsumowanie przedsięwzięcia naukowego, Warszawa 2011
Lakhani P., Sundaram B. Deep learning at chest radiography: automated classification of pulmonary tuberculosis by using convolutional neural networks, Radiology 2017, nr 2 (vol. 284)
Liivak T. Liability of a manufacturer of fully autonomous and connected vehicles under the product liability directive, International Comparative Jurisprudence 2018, nr 2 (vol. 4)
Liivak T., Lahe J. Delictual liability for damage caused by fully autonomous vehicles: the Estonian perspective, Masaryk University Journal of Law and Technology 2018, nr 1 (vol. 12)
Łętowska E. Prawo umów konsumenckich, Warszawa 2002
Machnikowski P. European Product Liability. An Analysis of the State of the Art in the Era of New Technologies, Intersentia 2016
McCarthy J., Minsky M.L., Rochester N., Shanon C.E. A Proposal for the Dartmouth Summer Research Project on Artificial Intelligence, AI Magazine 2006, nr 4 (vol. 27)
Mohmand F. Pojęcie produktu niebezpiecznego w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego o odpowiedzialności za produkt [w:] Odpowiedzialność cywilna. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Adama Szpunara, red. M. Pyziak-Szafnicka, Kraków 2004
Radwański Z., Olejniczak A. Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2020 (wyd. XIV)
Rajski J. Odpowiedzialność za produkt niebezpieczny w świetle nowych przepisów kodeksu cywilnego, PPH 2001, nr 100
Różanowski K. Sztuczna inteligencja: rozwój, szanse, zagrożenia, Zeszyty Naukowe Warszawskiej Wyższej Szkoły Informatyki 2007, nr 2
Sawka K. Uczenie maszynowe z użyciem Scikit-Learn i TensorFlow, Gliwice 2020 (wyd. II)
Sztylec-Szromek P. Sztuczna inteligencja. Prawo, odpowiedzialność, etyka, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Organizacja i Zarządzanie 2018, z. 123
Uliasz M. Sztuczna inteligencja jako sztuczna osoba prawna [w:] Sztuczna inteligencja, blockchain, cyberbezpieczeństwo oraz dane osobowe. Zagadnienia wybrane, red. K. Flaga-Gieruszyńska, J. Gołaczyński, D. Szostek, Warszawa 2019
Wałachowska W. [w:] Prawo sztucznej inteligencji, red. L. Lai, M. Świerczyński, Warszawa 2020
Wałachowska M., Ziemiak M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom 3. Zobowiązania. Część ogólna, red. M. Fras, M. Habdas, Warszawa 2018
Webb K.C. Product Liability and Autonomous Vehicles: Who’s Driving Whom, Richmond Journal of Law and Technology 2017, nr 4 (vol. 23)
Weber R.H. Liability in the Internet of things, Journal of European Consumer and Market Law 2017, nr 5
Zalewski T. [w:] Prawo sztucznej inteligencji, red. L. Lai, M. Świerczyński, Warszawa 2020
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2022 Kinga Bączyk-Rozwadowska