Zgoda osoby bliskiej na ujawnienie tajemnicy lekarskiej po śmierci pacjenta (po nowelizacji)

Abstrakt

Osoby wykonujące zawód medyczny są co do zasady związane tajemnicą również po śmierci pacjenta. Kolejne nowelizacje przepisów prawa medycznego (które weszły w życie kolejno 5 sierpnia 2016 r. i 9 lutego 2019 r.) ograniczyły ochronę tajemnicy medycznej. Zgodę na ujawnienie tajemnicy po śmierci pacjenta może wyrazić tzw. osoba bliska. Do osób bliskich należy szeroki krąg krewnych, a także osoby pozostające we wspólnym pożyciu, co wynika z art. 3 ust. 2 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

Zwolnienia z tajemnicy w związku ze zgodą osoby bliskiej nie stosuje się, jeśli ujawnieniu tajemnicy sprzeciwi się inna osoba bliska lub sprzeciwi się temu pacjent za życia. Jednak w obydwu tych sytuacjach sprzeciw może przełamać sąd (tzw. sąd spadku) orzeczeniem wydanym w postępowaniu nieprocesowym na wniosek każdej z osób bliskich. Sprzeciw pacjenta może być przełamany dla ochrony życia lub zdrowia osoby bliskiej, ale też w celu dochodzenia odszkodowania lub zadośćuczynienia, z tytułu śmierci pacjenta. Ułatwienie sytuacji osób bliskich (tzw. pośrednio poszkodowanych), których krąg określa ustawa o ochronie praw pacjenta w postępowaniu odszkodowawczym nie jest wystarczającym powodem dla ignorowania woli pacjenta.

Stan de lege lata godzi w istotę autonomii woli pacjenta i wymaga zmiany.